...

შეიძლება ეს იყოს „3+3“ ფორმატი, შეიძლება იყოს „ბრიქსი“, წლის ბოლომდე ჩვენ შეიძლება  მოვისმინოთ საგარეო კურსის ცვლილების დეკლარირების შესახებ, - განუცხადა CNews-ს ანალიტიკური ორგანიზაციის „ჯეოქეისი“ თავმჯდომარემ ვიქტორ ყიფიანმა.  

„ქართული ოცნების“ მთავრობის მიერ ქვეყნის საგარეო კურსის ცვლილების შესაძლო დეკლარირებაზე, დასავლეთის სანქციების მოსალოდნელ შედეგებზე, უწყვეტი პროტესტის მნიშვნელობასა და ასევე იმაზე, თუ რატომ ვერ აღწევს პროტესტი შედეგს, - ამ და სხვა მნიშვნელოვან საკითხებზე  CNews-ი ვიქტორ ყიფიანს ესაუბრა.

_ სანქციებთან დაკავშირებით დიდ მოლოდინს არ შევიქმნიდი, არის მსოფლიო სტატისტიკა და პრაქტიკა, რომელიც მეტყველებს იმაზე, რომ სანქციებს არ აქვს ის მყისიერი ეფექტი, როგორც ქართულ საზოგადოებაში ბევრს წარმოუდგენია. ეს არის ერთგვარი მეცნიერება, რომლის მართვა ხშირად ძალიან რთულია, მისი უმთავრესი მისია არის ქცევის მანერის შეცვლა. ამ მხრივ ყველა სანქცია თუ სასანქციო პაკეტი გლობალურად როდია წარმატებული. ალბათ, ზოგად სურათში, ზოგად კონტექსტში ნებისმიერ სანქციას აქვთ თავისი დატვირთვა, მაგრამ გადაჭარბებულ მნიშვნელობასაც არ მივანიჭებდი.

_ შედეგში ეს ხომ არ მოგვცემს ქვეყნის ისეთ იზოლაციას, როდესაც მათ დასავლელი პარტნიორების განცხადებებზე საერთოდ აღარ ექნებათ რეაგირება?

_ იზოლაციაში, ზოგადად, ჩვენ ვიქცევთ საკუთარ თავს, - იზოლაციაში სამყაროსგან, რომლის ნაწილადაც ვთვლიდით საკუთარ თავს, მაგრამ პარალელურად ამჟამინდელი ხელისუფლება  ცდილობს, რომ საქართველო გახადოს ნაწილად იმ სამყაროსი, რომლის ცივილიზაციურ ნაწილად ჩვენ თავს არ მივიჩნევდით. ალბათ, ის ნაბიჯები, რომელიც ქვეყნის შიგნით იდგმება და ქვეყნის გარეთ, გარკვეულ კონტაქტებში, მიუთითებს იმას, რომ ქვეყნის საგარეო კურსი უფრო ევრაზიული კონტენტით შეივსება.

_ ხომ არ გაქვთ მოლოდინი, რომ „ქართული ოცნება“ 3+3“-ს ან სხვა რომელიმე ფორმატს შეუერთდება?

_ მე გამოვთქვი ასეთი ვარაუდი, რომ შესაძლოა, ჩვენ წლის ბოლომდე საგარეო კურსის ცვლილების გაფორმალურების მომსწრენი გავხდეთ. ის რაც ხდება, -  დასავლეთისგან ჩახსნა, ამ ვაკუუმის შევსება ევრაზიული კონტენტით, ამას მოასწავებს. შეიძლება ეს იყოს „3+3“ ფორმატი, შეიძლება იყოს „ბრიქსი“,  - წლის ბოლომდე ჩვენ შეიძლება  მოვისმინოთ ამ კურსის ცვლილების ფორმალური  დეკლარირების შესახებ.

_ ამას ვგულისხმობდი, ეს სანქციები უკუეფექტის მომცემი ხომ არ გამოდის მეთქი?

_ მე გეტყვით ჩემს დამოკიდებულებას, რა თქმა უნდა, ყველა ასეთ ზეწოლას აქვს თავისი დატვირვა, სანქციებს აქვს თავისი ლიმიტირებული მოქმედების არეალი, ამიტომ ძირითადად, საკუთარი ბედის გადაწყვეტა ისევ  ქართული საზოგადოების ხელშია.

_ ასეთი აქციები, საზოგადოების მიერ პროტესტის გამოხატვა დამახასიათებელია დემოკრატიული სამყაროსთვის, მაგრამ ჩვენს რეალობაში, როდესაც ამაზე მმართველი ძალა არ რეაგირებს, ისე როგორც დემოკრატიულ სამყაროში უნდა ჰქონდეს რეაგირება, ჩვენს საზოგადოებას რა შეუძლია, რომ პროცესებზე გავლენა იქონიოს?

_ ვერაფერს ახალ ვერ გეტყვით, ეს არის საზოგადოებრივი აქტივობის შენარჩუნება უცილობლად, მაგრამ ამავე დროს ოპოზიციური პოლიტიკური სპექტრის დახვეწა, გაზრდა და გარკვეულწილად იმ სტერეოტიპებიდან გამოსავლა, რომელშიც ის დიდი ხანი იმყოფება. ჩვენ ერთი რამ უნდა ვაღიაროით, რომ სუსტი ქართული ოპოზიცია დღეს არის „ქართული ოცნების“ საუკეთესო მოკავშირე.

_ რას უთვლით თქვენ სისუსტედ ოპოზიციას?

_ ალბათ, ერთ-ერთი მთავარი სისუსტე არის საზოგადოებრივი ნდობის დეფიციტი მოქმედი ოპოზიციური პარტიებისადმი. ალბათ, ეს არის მთავარი საკითხი, რაზედაც პასუხი უნდა გასცეს ქართულმა ოპოზიციამ, რაზე არის წყვეტა მასსა და საზოგადოებას შორის, რა არის მთავარი მიზეზი ასეთი უნდობლობის.

_ თუ კი ვამბობთ, რომ არჩევნები გაყალბდა, ესე იგი, ოპოზიციამ მიიღო მხარდაჭერა. თუ მიიღო მხარდაჭერა, მაშინ რატომ ვამბობთ, რომ არ აქვს ნდობა?

_ როდესაც თქვენ დამისვით კითხვა საზოგადოებრივ აქტივობასთან დაკავშირებით, მე აქ ვხედავ წყვეტას, ძირითად ვაკუუმს [ოპოზიციასა და საზოგადოიებას შორის]. მე სამწუხაროდ, არ წარმოვადგენ უმცირესობას ამ კუთხით. ძალიან დიდ ნაწილს ჩვენი საზოგადოებისას კითხვა აქვს, რამდენად მართალია ოპოზიცია ქართველი ხალხის წინაშე, რამდენად მართალია საკუთარი თავის წინაშე, რა თქმა უნდა, საუბარი არაა ცალკეულ პირებზე, ცალკეულ პოლიტიკურ მოღვაწეებზე. მთლიანობაში, ქართული ოპოზიცია საჭიროებს მეტ სტრუქტურიზებას, ალბათ, ამ შემთხვევაში, მეტ კონსოლიდირებასაც, მე ვისურვებდი მათ რიგებში. ალბათ, უფრო უკეთ მიტანას თავისი სათქმელის  ქართველ ამომრჩევლთან.

_ უფრო კონკრეტულად, რას გულისხმობთ?

_ შეიძლება განახლებაც იყოს საჭირო, ახალი მოთამაშეების გამოჩენაც არ იქნებოდა ურიგო. მე  ასე მგონია, რომ როგორც „ქართული ოცნებით“ გადაიღალა დღეს საქართველოს მოსახლეობის დიდი ნაწილი, ასევე გარკვეული გადაღლა არის არსებული ოპოზიციით. ჩემი მოსაზრება არ ნიშნავს რომელიმეს ბოსტანში კენჭის სროლას. ეს უბრალოდ, განპირობებულია იმ წუხილით, რომ უკვე მერამდენე თვეა გრძელდება პროტესტი, მაგრამ ჯერჯერობით საგნობრივ ხელშესახებ შედეგზე ვერ გავდივართ. ალბათ, ამას თავისი ახსნა უნდა ჰქონდეს. ეს ახსნა არ მდგომარეობს იმაში, რომ საზოგადოებაში პროტესტი არ არის. არის ეს პროტესტი. ეს პროტესტი არსად წასულა. ვერ ხდება ამ პროტესტის გარდაქმნა საჭირო პოლიტიკურ პარტიულ მუხტში.

_ თქვენ ფიქრობთ, რომ ოპოზიციამ დააკლო რაღაც, თუ არა ექნებოდა „ოცნებას“ რეაგირება და ახალი არჩევნები და პატიმრების გათავისუფლება მიღწეული იქნებოდა?

_ შესაძლოა, ჩვენ ხომ კარგად გვესმის, რომ არის გარკვეული კითხვები ცალკეული ოპოზიციური ჯგუფებისა თუ პოლიტიკური პარტიების მიმართ. არის ასეთი კითხვები, ზოგი კითხვა ძალიან უხერხულია.

_ თუნდაც თანხებთან დაკავშირებით?

_მათ შორის. არის გარკვეული კითხვები, რომელთა გაჟღერება მე, პირადად, არ მინდა, იმიტომ რომ შეიძლება ზოგიერთი კითხვა, ზოგიერთი ეჭვი არის ძალიან სპეკულაციური, ამიტომ არ მინდა ამ ინტერვიუში მეც ამ სპეკულაციებით დავკავდე. ფაქტია, კითხვები არის, ამ კითხვებზე თუ ეჭვებზე უნდობლობის გაფანტვის მიზნით არსებული ოპოზიცია საჭირო სამუშაოს ვერ აწარმოებს.

- როდესაც მეორე მხარეს არის ოლიგარქი, რომელსაც აქვს განუსაზღვრელი ფინანსური რესურსი, რა შანსს უტოვებს ეს ოპოზიციას?

_ ქართული ოპოზიციის გამართლებად, ერთგვარ ადვოკატირებად შემიძლია ვთქვა ერთი რამ, რომ ზოგადად, ხელისუფლების ცვლილება არ არის პრობლემური მხოლოდ ქართული ოპოზიციისთვის. სხვა ქვეყნებშიც ძალიან დიდი პრობლემაა. რატომ? - შეიცვალა ხელისუფლების არსი. ხელისუფლება  გახდა ხილული და ამავე დროს უხილავი. ხელისუფლება დღეს არ არის მხოლოდ კონკრეტული შენობა და კონკრეტული ინსტიტუტი. ეს არის დაქსელვა გავლენების, როგორც საქმიანი, ასევე პოლიტიკური, ასევე, რიგ შემთხვევაში, კრიმინალური. ეს არის მთელი თავმოყრა - თაიგული გავლენებისა, მათი მორევა ხშირად ტრადიციული, კონვენციური გზებით, რასაც ჩვენ მიჩვეული ვიყავით წლების განმავლობაში, დღეს  უკვე არის ძალიან რთული. იმავე პრობლემას აწყდება ოპოზიცია უნგრეთში, სერბეთში. ამიტომ, თუ ეს ჩვენ რაიმე ნუგეშად გამოგვადგენა, რომ ქართულ ოპოზიციას „პირი ჩამოვბანოთ“, შეიძლება ეს მიზეზი დავასახელოთ.

ირინა მაკარიძე, CNews