...

საქართველოს პარლამენტის მიერ კანონპროექტის შემოღება, რომელიც ავალდებულებს გარკვეულ არასამთავრობო ჯგუფებს და მედიასაშუალებებს დარეგისტრირდნენ , როგორც „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებელი ორგანიზაციები“, საფრთხეს უქმნის ქვეყანაში ფუნდამენტურ უფლებებს, - ამის შესახებ Human Rights Watch აცხადებს.

ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში საუბარია იმაზე, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების გადაწყვეტილებამ საქართველოში მასშტაბური მშვიდობიანი აქციები გამოიწვია, რაც ბოლო ათწლეულის მანძილზე ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბურია. ასევე ხაზგასმულია ისიც, რომ პოლიციამ მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების წინააღმდეგ მოქმედებების დროს, ძალას გადაამეტა.

CNews-აღნიშნულ ტექსტს უცვლელად გთავაზობთ.

„ქართველი პარლამენტარები და მთავრობის წარმომადგენლები ოფიციალურად იცავენ კანონპროექტს, როგორც გამჭვირვალობის უზრუნველყოფას, მაგრამ ისინი არ მალავენ მის მიზანს“, - განაცხადა ჰიუ უილიამსონმა , Human Rights Watch-ის ევროპისა და ცენტრალური აზიის დირექტორმა.

„დამოუკიდებელ ჯგუფებსა და მედიას, როგორც უცხო ინტერესებს ემსახურებიან, ისინი აპირებენ ქვეყანაში კრიტიკული ხმების მარგინალიზებას და ჩახშობას, რაც ფუნდამენტურია ნებისმიერი მოქმედი დემოკრატიისთვის“.

პარლამენტმა კანონპროექტი საბოლოო მოსმენით უნდა უარყოს. მთავრობამ უნდა უზრუნველყოს შეკრების და გამოხატვის თავისუფლების ფუნდამენტური უფლებების პატივისცემა და პოლიციის ძალის გადამეტებული გამოყენების შესახებ ყველა ბრალდების ეფექტური გამოძიება.

კანონპროექტი, კანონი საგარეო გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ, თითქმის იდენტურია იმ  კანონპროექტისა, რომელიც საქართველოს პარლამენტმა სცადა 2023 წელს მიეღო, მაგრამ  მასობრივი პროტესტის შემდეგ უკან დაიხია . ახალ ვერსიაში მმართველმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“ ტერმინი „უცხოური გავლენის აგენტები“ ჩაანაცვლა „უცხო ხელისუფლების ინტერესების მომსახურე ორგანიზაციებით“.

კანონპროექტი მოითხოვს არასამთავრობო ჯგუფებს და ბეჭდურ, ონლაინ და სამაუწყებლო მედიას, რომლებიც იღებენ თავიანთი წლიური შემოსავლის 20 პროცენტს ან მეტს - ფინანსურ მხარდაჭერას ან ნატურალურ კონტრიბუციას - „უცხო ხელისუფლებისგან“ დარეგისტრირდნენ იუსტიციის სამინისტროში, როგორც „ორგანიზაციები, რომლებიც ემსახურებიან. უცხო ძალის ინტერესებს“.

მიღების შემთხვევაში, კანონპროექტი  დააწესებს დამატებით რთულ, დუბლიკატი ანგარიშგების მოთხოვნებს, ინსპექტირებას და ადმინისტრაციულ პასუხისმგებლობას, მათ შორის 9300 აშშ დოლარის ექვივალენტის ჯარიმას დარღვევებისთვის.

საქართველოს კანონმდებლობა უკვე ავალდებულებს არასამთავრობო ორგანიზაციებს დაარეგისტრირონ გრანტები საგადასახადო ორგანოებში, პროექტების ოდენობისა და ხანგრძლივობის ჩათვლით, რათა ისარგებლონ გარკვეული საგადასახადო შეღავათებით. ისინი ასევე წარადგენენ ყოველთვიურ ფინანსურ ანგარიშებს, რომლებიც შეიცავს ინფორმაციას დასაქმებულთა რაოდენობისა და მომსახურების კონტრაქტებისა და გადახდილი საშემოსავლო გადასახადის შესახებ. მედიასაშუალებები კომუნიკაციების მარეგულირებელ კომისიას შემოსავლებისა და ხარჯების შესახებ ყოველთვიურ ანგარიშებსაც წარუდგენენ. ყველა ინფორმაცია, რომელსაც არასამთავრობო ჯგუფები და მედია საშუალებები აგროვებენ, საჯაროა და ნებისმიერს შეუძლია მოითხოვოს ასლი.

კანონპროექტის ინიციატორებმა და მმართველი პარტიის ლიდერებმა საჯარო განცხადებებში ნათლად განაცხადეს, რომ ისინი აპირებენ კანონის გამოყენებას იმ ჯგუფებისა და მედიის წინააღმდეგ, რომლებიც აკრიტიკებენ მთავრობას, იცავენ ლესბოსელების, გეიების, ბისექსუალებისა და ტრანსგენდერების (ლგბტ) უფლებების დაცვას ან სხვა საკითხებს. მუშაობა, რომელიც აღიზიანებს ხელისუფლებას.

პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ  კანონპროექტის აუცილებლობა დაასაბუთა იმ ინიციატივებით, რომლებიც აკრიტიკებენ ხელისუფლებას ან აპროტესტებენ მთავრობის პოლიტიკას და ამტკიცებენ, რომ ზოგიერთი სამოქალაქო ჯგუფი ცდილობდა 2020 და 2022 წლებში „ რევოლუციის მოწყობას“, „ლგბტ პროპაგანდაში ჩართვის“ და „დისკრედიტაციის“ შესახებ პოლიციის, სასამართლოს და საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის“.

„ქართულმა ოცნებამ“ კანონპროექტი წარადგინა უფლებების შეზღუდვის სხვა მცდელობების ფონზე, როდესაც ქვეყანა მიიწევს ოქტომბერში დაგეგმილი საპარლამენტო არჩევნებისკენ. მარტის ბოლოს, მმართველმა პარტიამ  კიდევ ერთი კანონპროექტი წარადგინა , რომელიც ზღუდავს ლგბტ ადამიანების უფლებებს და სხვა საკითხებთან ერთად აკრძალავს „ერთსქესიანთა ოჯახური ან ინტიმური ურთიერთობების პოპულარიზაციას... და გენდერული ტერმინოლოგიის გამოუყენებლობას“.

„ქართული ოცნების“ დამფუძნებელმა და ლიდერმა ბიძინა ივანიშვილმა 29 აპრილს იშვიათ საჯარო გამოსვლაში  განაცხადა ,  რომ „გამჭვირვალობის კანონის“ შემოღებით მმართველი პარტია მიზნად ისახავდა პოლიტიკური ოპოზიციის ამოწურვას საპარლამენტო არჩევნებამდე. მან ასევე პირობა დადო, რომ დასჯის ნაციონალურ მოძრაობას, ოპოზიციურ პარტიას, რომელიც საქართველოს მართავდა მიხეილ სააკიშვილის დროს 2003 წლიდან 2012 წლამდე. ივანიშვილი ასევე თავს დაესხა საქართველოს პოლიტიკურ ოპოზიციას და სამოქალაქო ჯგუფებს, ამ უკანასკნელებს ერთი სიტყვით „სამშობლოს არქონას“ უწოდებდა და უცხოელებს ადანაშაულებდა. პოლიტიკური ოპოზიციის ხელისუფლებაში მოქცევის შეთქმულებას „არაგამჭვირვალე არასამთავრობო ორგანიზაციების დაფინანსებით“.

კანონპროექტის მხარდამჭერები ცრუ ამტკიცებენ, რომ კანონპროექტი მსგავსია შეერთებული შტატების უცხოელი აგენტების რეგისტრაციის აქტისა. მაგრამ აშშ-ს კანონმდებლობა არ აიგივებს უცხოური დაფინანსების ნაწილობრივ ან მთლიანად მიღებას უცხოელი დირექტორის ხელმძღვანელობისა და კონტროლის ქვეშ ყოფნასთან. ის, უპირველეს ყოვლისა, არეგულირებს ლობისტებს და არ წარმოადგენს დასუსტების მექანიზმსსამოქალაქო საზოგადოებაორგანიზაციები და მედია.  რუსეთი ასევე იყენებს ამ ცრუ ეკვივალენტობის არგუმენტს თავისი დრაკონული და შეურაცხმყოფელი კანონმდებლობის გასამართლებლად.

ათიათასობით ადამიანი აპროტესტებს კანონპროექტს ბოლო კვირებში თბილისში და რამდენიმე სხვა ქალაქში. არაერთხელ თბილისში, პარლამენტის შენობის წინ განსაკუთრებით დიდი დემონსტრაციების დროს, პოლიციამ გამოიყენა ცრემლსადენი გაზი, წყლის ჭავლი და წიწაკის სპრეი ძირითადად არაძალადობრივი აქციის მონაწილეების დასაშლელად, მათ შორის 30 აპრილის ღამეს, კანონპროექტის მეორე მოსმენის წინა დღეს. იყო სანდო  ცნობები , რომ პოლიციამ გამოიყენა რეზინის ტყვიები ერთხელ მაინც 1 მაისის ღამეს.

Human Rights Watch ესაუბრა სამ ადამიანს, მათ შორის 17 წლის საშუალო სკოლის მოსწავლეს, რომლებიც სასტიკად სცემეს პოლიციამ ცალკეულ ინციდენტებში 30 აპრილის ღამეს 1 მაისის ღამეს. თითოეულმა მათგანმა თქვა, რომ აქციაზე რამდენიმე პოლიციელმა დაიჭირა ისინი. არაპროვოცირებულად, შემდეგ მიწაზე დაარტყა, რამდენიმე წუთის განმავლობაში სცემდა და შემდეგ დააკავა. ხელისუფლებამ მათ ბრალი დაუმორჩილებლობაში ან წვრილმან ხულიგნობაში წაუყენა და გაათავისუფლა. თუ ბრალდება არ მოიხსნება, სამივე სასამართლოს წინაშე წარსდგებიან.

62 წლის ადვოკატს, ტედ ჯონასს, რომელიც 30 წელია საქართველოში ცხოვრობს, უამრავი სისხლჩაქცევა აღენიშნებოდა, მათ შორის შავი თვალი, აბრაზიები და სისხლიანი ცხვირი. ორმოცდაცხრა წლის ვახტანგ კობალაძეს ზურგზე, გულმკერდზე, ხელზე, ფეხებსა და ყბაზე მრავლობითი სისხლჩაქცევები აღენიშნებოდა. 17 წლის მოზარდის თქმით, ხუთმა პოლიციელმა ის მიწაზე გადმოათრიეს და არაერთხელ სცემეს და წიხლებით ურტყამდნენ, რის შედეგადაც მას თავის ტრავმა, ტუჩის მოტეხილობა და სისხლჩაქცევები მარცხენა თვალზე და მთელ მკერდზე, მხრებზე, ზურგზე და ზურგზე მიაყენეს. ხელები.

საქართველოს სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა  იტყობინება,  რომ მის ცხელ ხაზზე 80 ზარი მიიღო პოლიციის ძალადობის ბრალდებით მომიტინგეებისა და ჟურნალისტებისგან. მისი თქმით, სისხლის სამართლის გამოძიება დაიწყო.

კანონპროექტმა, პოლიციის ძალადობამ და დაკავებებმა გამოიწვია შეშფოთება და კრიტიკა საქართველოში და მრავალმხრივი ორგანიზაციებისა და საქართველოს საერთაშორისო პარტნიორების მხრიდან. საჯარო განცხადებაში, საქართველოს ადამიანის უფლებათა ომბუდსმენმა  განაცხადა, რომ არ არსებობს საფუძველი იმისა, რომ პოლიციამ გამოიყენოს წიწაკის სპრეი პარლამენტის შესასვლელთან მომიტინგეების დასაშლელად და რომ პოლიციამ გამოიყენა წყლის ჭავლი და ცრემლსადენი გაზი ადეკვატური გაფრთხილებისა და მიზეზის გარეშე, რადგან „მიტინგი იყო მშვიდობიანი ხასიათისაა და არ არსებობდა მისი შეწყვეტის მიზეზი...“  10 ქართული სამოქალაქო ორგანიზაციის განცხადება მოუწოდებდა საქართველოს ხელისუფლებას გამოიძიოს „სამართალდამცავი თანამშრომლების მიერ ძალის არაპროპორციული გამოყენების შემთხვევები“ იმ ღამით.

2 მაისს გავრცელებულ განცხადებაში  , გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესმა კომისარმა, ვოლკერ თურქმა, მოუწოდა საქართველოს ხელისუფლებას „ჩაატაროს სწრაფი და გამჭვირვალე გამოძიება არასათანადო მოპყრობის შესახებ ყველა ბრალდებაზე“ და მოუწოდა საქართველოს ხელისუფლებას გაეღო კანონპროექტი, [რომელიც] „… სერიოზულ საფრთხეს უქმნის გამოხატვისა და გაერთიანების თავისუფლების უფლებებს“. 

16 აპრილს, ჯოზეფ ბორელმა, ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის უფროსმა და ოლივერ ვარჰელიმ, ევროკავშირის გაფართოების საკითხებში მისმა კომისარმა, ერთობლივად მოუწოდეს ხელისუფლებას გაეღო კანონპროექტი, რომლის მიღების შემთხვევაში, მათი თქმით, „ნეგატიურად აისახება“ საქართველოს ევროკავშირის კანდიდატურაზე. 1 მაისს ბორელმა დაგმო ძალადობა მომიტინგეების წინააღმდეგ.

საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარისადმი მიწერილ წერილში ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა კომისარი, მაიკლ ო'ფლაერტი სთხოვდა პარლამენტს, თავი შეიკავოს კანონპროექტის მიღებისგან, რადგან მისი მიღების შემთხვევაში „სავარაუდოდ გამოიწვევს სამოქალაქო საზოგადოების სტიგმატიზაციას და დისკრედიტაციას. საზოგადოებრივი ორგანიზაციები“.

კანონპროექტი  შეუთავსებელია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციითა და სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტით ნაკისრ ვალდებულებებთან, რომლის მხარეც საქართველოა. მიუხედავად იმისა, რომ გამოხატვისა და გაერთიანების უფლებებზე გარკვეული შეზღუდვები დასაშვებია საერთაშორისო სამართლის მიხედვით, შემოთავაზებული კანონპროექტი ბევრად აღემატება ამ უფლებებში ნებისმიერ ლეგიტიმურ ჩარევას, თქვა Human Rights Watch-მა.

2022 წელს, ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ  დაადგინა, რომ რუსეთის კანონი „უცხოელი აგენტების“ შესახებ, რომელიც ქართული კანონპროექტის მსგავსია, ევროპული კონვენციის მე-11 მუხლის დარღვევას, რომელიც იცავს გაერთიანების უფლებას. სასამართლომ დაადგინა, რომ სპეციალური სტატუსისა და სამართლებრივი რეჟიმის შექმნა ორგანიზაციებისთვის, რომლებიც იღებენ დაფინანსებას საერთაშორისო ან უცხოური წყაროებიდან, არ იყო გამართლებული და რომ ასეთი შეზღუდვები ხელს უშლის მათ ლეგიტიმურ ფუნქციებს. უფლება მოიძიოს, მიიღოს და გამოიყენოს რესურსები ეროვნული, საერთაშორისო და უცხოური წყაროებიდან არის გაერთიანების თავისუფლების უფლების განუყოფელი ნაწილი.

„უცხოური გავლენის შესახებ კანონპროექტი არღვევს ფუნდამენტურ უფლებებს და საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა მიატოვოს იგი“, - თქვა უილიამსონმა.

მათ ასევე სწრაფად და ეფექტურად უნდა გამოიძიონ პოლიციის ძალადობის ბრალდებები და დაიცვან მშვიდობიანი შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების უფლებები“,  - ვკიტხულობთ ტექსტში.